Αφορμή για αυτήν την ανάρτηση είναι το πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Wall Street Journal Online με τη συνέντευξη του Eric Schmidt (CEO Google). Όλο (;) το Web αναστατώθηκε με τη πρόβλεψη που έκανε το αφεντικό της Google, όλοι οι έφηβοι θα πρέπει να δικαιούνται αλλαγή ονόματος ώστε να αποποιηθούν τις ιδέες και πράξεις που υπάρχουν καταγεγραμμένες τόσο στα δικά τους προφίλ όσο και στα προφίλ των φίλων τους στα κοινωνικά δίκτυα και ίσως τους προκαλέσουν προβλήματα μεγαλώνοντας, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο συμπληρώνω εγώ.
Παίρνω πολύ στα σοβαρά τη δήλωση αυτή μιας και το θέμα περί προσωπικού απορρήτου συζητιέται εδώ και καιρό, αρκετές εταιρίες του χώρου προσπαθούν να βρουν τη χρυσή τομή μεταξύ δημόσιων και ευαίσθητων, προσωπικών, ιδιωτικών δεδομένων.
- Facebook: Ο φόβος από τη μεγάλη δημοσιότητα που πήρε το θέμα γύρω από τις ρυθμίσεις απορρήτου οδήγησε το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο να δει από την αρχή και να κάνει ευκολότερη για τους χρήστες την επιλογή των βασικών ρυθμίσεων. Οι πιο σύνθετες ρυθμίσεις είναι ένα θέμα που ακόμα δεν έχουν χειριστεί σωστά και ίσως δε το κάνουν ποτέ.
- MySpace: Σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευτεί την αρνητική δημοσιότητα που συγκέντρωσε το Facebook γύρω από τις ρυθμίσεις απορρήτου προέβη και αυτό σε απλοποίηση. Διαβάστε εδώ. Τίποτα συγκλονιστικό, οι πιο πολλές ρυθμίσεις υπήρχαν στο Facebook εδώ και πολύ καιρό. Το μόνο αξιοσημείωτο είναι η επιλογή -18 ή +18.
- Orkut: Η ανάρτηση με τίτλο "You’re not always the same person. Why should it be any different on the web?" γνωρίζει στο κοινό τις βελτιώσεις όσον αφορά τις ρυθμίσεις απορρήτου του γνωστού αυτού κοινωνικού δικτύου. Δυστυχώς ούτε εδώ βρίσκουμε κάτι νέο - πρωτοποριακό για ένα χρήστη που έχει λογαριασμό στο Facebook. Μια παραλλαγή της έννοιας "Λίστες φίλων" και κατηγοριοποίηση αναλόγως με ολίγη από αυτοματισμό.
- Diaspora: Το πολλά υποσχόμενο (στα χαρτιά μέχρι στιγμής) κοινωνικό δίκτυο ανοικτού λογισμικού θα είναι online στις 15 Σεπτεμβρίου 2010 σύμφωνα με τη χθεσινή ανακοίνωση. Εδώ ίσως είμαστε σε καλό δρόμο, οι δημιουργοί μας ενημερώνουν ότι τα δεδομένα ανήκουν σε εμάς και τα κάνουμε ό,τι θέλουμε, ο χρόνος θα δείξει.
Ο Erik Qualman στο βιβλίο του Socialnomics μιλάει για τις σχιζοφρενικές συμπεριφορές που παρουσιάζουν οι χρήστες της γενιάς Χ, δηλαδή διαφορετική συμπεριφορά και τρόπο έκφρασης αναλόγως του χώρου και των ατόμων που συμμετέχουν. Τυπική σχιζοφρενική συμπεριφορά είναι η προβολή μιας προσωπικότητας προς τους φίλους τους (συνήθως η αληθινή) και η προβολή μιας διαφορετικής πιο μαζεμένης και επαγγελματικής προσωπικότητας προς τους συναδέλφους και πελάτες τους.
O Qualman συνεχίζει λέγοντας ότι η εποχή της ανωνυμίας του Web 1.0 μας άφησε ανεπιστρεπτί και η νέα εποχή του Web 2.0 εισήγαγε τον επώνυμο και ίσως πιο αξιόπιστο χρήστη που έχει πολλά να χάσει αν κάνει λάθος συστάσεις και επιλογές μιας και οι πράξεις του είναι δεμένες με το φυσικό του πρόσωπο και δεν τις αποχωρίζεται με τη διαγραφή του ψευδώνυμου. Είναι όμως πολύ δύσκολο να είσαι πάντα σωστός. Όντας επώνυμος, έχεις λιγότερες διεξόδους εκτόνωσης της ανάγκης σου για ελεύθερη έκφραση χωρίς συνέπειες, δραστηριότητα που ευδοκιμούσε για χρόνια στο Διαδίκτυο.
Παρόλο που δημιουργούν εμπόδια ελεύθερης έκφρασης, οι σχιζοφρενικές συμπεριφορές ίσως προφυλάξουν τους χρήστες ιδίως τους νέους σε ηλικία που, από ιδία πείρα, συζητούν στα κοινωνικά δίκτυα και σε κοινή θέα (δημόσια) θέματα που οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συζητούν χαμηλόφωνα ακόμα και σε φυσικές τετ-α-τετ συζητήσεις! Σύμφωνα με τον Qualman η δυναμική επιστροφή των διαδραστικών κοινωνικών δικτύων του στυλ Second Life ίσως συμβεί από την ανάγκη των χρηστών να κρυφτούν και να εκφρασθούν ελεύθερα, μια ανάγκη που δημιουργήθηκε από την υπερβολική διαφάνεια που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο Παγκόσμιο Ιστό.
Τις πράξεις μας μπορούμε να τις ελέγξουμε, τις πράξεις των άλλων όμως; Το θέμα θίγει το σχόλιο του Schmidt, δεν μιλάει μόνο για το δικό μας προφίλ αλλά και τα προφίλ των φίλων μας και το θέμα που πιστεύω θα μας απασχολήσει σύντομα είναι η δυνατότητα λογοκρισίας, π.χ. να κατεβάσουμε ένα σχόλιο που μας θίγει, να βγάλουμε ένα tag που ενοχλεί και να διαγράψουμε μια φωτογραφία ή ένα βίντεο που έχει αναρτήσει ένας φίλος μας ή ακόμα και κάποιος άγνωστος και μας απεικονίζει σε μια ιδιωτική στιγμή χωρίς να χρειαστεί να απευθυνθούμε στις διωκτικές αρχές.
Κάποιες από αυτές τις επιλογές υπάρχουν στα μεγάλα κοινωνικά δίκτυα αλλά μπορούμε να δράσουμε χωρίς να είμαστε μέλη του δικτύου που αναρτήθηκαν τα δεδομένα μας; Είναι άμεση η απόκριση των υπεύθυνων ή πρέπει να μαζευτούν 100 αναφορές πρώτα; Ποια είναι τα κριτήρια βάσει των οποίων δρουν; Ποιες οι συνέπειες φυσικές - νομικές και ψηφιακές για τους κατ' επανάληψη παραβάτες πέρα από το τερματισμό του λογαριασμού τους;
Κάποια παραδείγματα όπου οι χρήστες είχαν άμεσες φυσικές συνέπειες (αυτά θυμάμαι τουλάχιστον) στη χώρα μας είναι ο φοιτητής και η μαθήτρια στα Χανιά και άλλος ένας χρήστης.
