Web 2.0

Ορίζοντας το νέο παγκόσμιο ιστό


Web 1.0
Τεχνολογίες
Η αρχική έκδοση του παγκόσμιου ιστού, σήμερα επονομάζεται και ως Web 1.0 εποχή, απευθυνόταν κυρίως σε φυσικούς χρήστες, δηλαδή ανθρώπινα όντα. Οι πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες στις σελίδες του είχαν τυποποιηθεί στα πρότυπα των αληθινών χάρτινων σελίδων ενώ το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στα πρότυπα του αληθινού ταχυδρομείου. Το περιεχόμενο ήταν στατικό κάνοντας χρήση της HTML (Hypertext Markup Language) και των CSS (Cascading Style Sheets) που δεν επέτρεπαν στο χρήστη να αλληλεπιδράσει με τις ιστοσελίδες. Η χρήση της JavaScript και του DOM (Document Object Model) επέτρεψε στο χρήστη να έχει μερικό έλεγχο της όψης των ιστοσελίδων και περιορισμένη επίδραση σε αυτές (συγκρίνοντας πάντα με τις σημερινές πλούσιες διαδικτυακές εφαρμογές).

Στατική πληροφορία
Οι πληροφορίες που παρείχε στους χρήστες το Web 1.0 ήταν κλειδωμένες και μόνο όσοι είχαν πρόσβαση στο κώδικα μπορούσαν να κάνουν αλλαγές στο περιεχόμενο. Το Web 1.0 πρόβαλε μια πραγματικότητα όπως την αντιλαμβανόταν ο εκδότης της κάθε πληροφορίας – περιεχόμενου. Το περιεχόμενο των ιστοσελίδων είχε πάντα τις ίδιες ιδιότητες, αν κάτι ήταν γραμμένο λάθος χθες θα συνέχιζε να ήταν γραμμένο λάθος και σήμερα έως ότου επίσημες αλλαγές γίνονταν από τους χρήστες που είχαν τον  έλεγχο του περιεχομένου. Η έκδοση αυτή του παγκόσμιου ιστού ήταν πολύ χρήσιμη για την αποθήκευση και πρόσβαση πληροφοριών.


Web 2.0

Η αλλαγή
Το 2005 ο Dougherty σε μια προσπάθεια να σηματοδοτήσει την αλλαγή που συνέβη στον παγκόσμιο ιστό μετά την «dot com» κρίση του 1999 εφηύρε τον όρο Web 2.0. Ο όρος Web 2.0 είχε μεγάλο αντίκτυπο και ανακηρύχθηκε τιμητικά ως η εκατομμυριοστή λέξη του Αγγλικού λεξικού από το Global Language Monitor το 2009. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιεί ο νέος αυτός παγκόσμιος ιστός υπήρχαν ήδη από την εποχή του Web 1.0 ενώ η λειτουργικότητα που πρόσθεσε στις διαδικτυακές εφαρμογές μπορούσε πάνω κάτω να επιτευχθεί και από τις Web 1.0 εφαρμογές. Το Web 2.0 είναι όμως ένας συνδυασμός τεχνολογικών παραγόντων και νέων ιδεών όσον αφορά την διαδικτυωμένη κοινωνία.

Τεχνολογίες
Ο συνδυασμός του ασύγχρονου JavaScript και της XML (Ajax) βρίσκεται στην καρδιά του Web 2.0 επιτρέποντας στον παγκόσμιο ιστό να γίνει μια πλατφόρμα πάνω στην οποία τρέχουν ελαφριές αλλά δυναμικές εφαρμογές. Οι χρήστες του παγκόσμιου ιστού μπορούν τώρα να χρησιμοποιήσουν όλες τις γνωστές διαδικτυακές τεχνολογίες μιας και οι εφαρμογές είναι εύκολα προσβάσιμες έχοντας χαμηλή καμπύλη  μάθησης ενώ επιτρέπουν στους χρήστες που έχουν λίγες ή και μηδενικές γνώσεις προγραμματισμού και γλωσσών επεξεργασίας ιστοσελίδων να συμμετέχουν και να δημιουργούν δυναμικές διαδικτυακές εφαρμογές. Άλλοι τεχνολογικοί παράγοντες που βοήθησαν την εξάπλωση αυτού του νέου μοντέλου του παγκόσμιου ιστού είναι οι φθηνές και γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις που σε συνδυασμό με την εξέλιξη των φορητών συσκευών με δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης στο διαδίκτυο επιτρέπουν στους χρήστες να έχουν συνεχή πρόσβαση στις εφαρμογές όπου και αν αυτοί βρίσκονταν.

Ο νέος κοινωνικός παγκόσμιος ιστός
Πρέπει όμως να γίνει ένας διαχωρισμός μεταξύ των τεχνολογιών και των αποτελεσμάτων που αυτές παρήγαγαν. Ο ιστός τώρα είναι πιο κοινωνικός και η συνεργασία, η συνεισφορά και η έννοια της κοινότητας είναι κεντρικής σημασίας. Οι «έξι μεγάλες ιδέες» όπως αυτές διατυπώθηκαν από τον O’Reilly το 2005 είναι:

  • Παραγωγή ατομικού περιεχομένου χρήστη (user generated content)
  • Εκμετάλλευση της συλλογικής ευφυίας που γεννιέται στο διαδίκτυο (collective intelligence)
  • Δεδομένα σε επική κλίμακα (data on epic scale)
  • Αρχιτεκτονική που βοηθάει την συμμετοχή (Architecture of participation)
  • Φαινόμενα δικτύου (network effects)
  • Ο ιστός είναι πλέον ανοικτός σε όλους όπως είναι και οι εφαρμογές του (openness)

Το περιεχόμενο του νέου παγκόσμιου ιστού και των εφαρμογών του είναι ανοικτό και εξελίσσεται χάρις στη συνεχή διαχείριση των δεδομένων του από τους χρήστες. Το Web 2.0 χαμήλωσε το φράγμα της συμμετοχής και επέτρεψε στους «πρώην ακροατές» να γίνουν «ενεργοί συμμέτοχοι» στη σημερινή διαδικτυακή κοινωνία και να εκφράσουν τα συναισθήματα τους, τη γνώμη τους, τις εμπειρίες τους και τις γνώσεις τους. Οι χρήστες δρώντας συμμετοχικά έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρουν την «σωστή απάντηση» και να κάνουν την «σωστή επιλογή» στα θέματα που τους απασχολούν αφού πλέον οι χρήστες απαντούν εθελοντικά, προσφέροντας τις ειδικές γνώσεις τους, συζητώντας θέματα και προβλήματα, προσφέροντας έτσι μια διαφορετική οπτική γωνία που αλλιώς ίσως να μην είχε αναδειχθεί ποτέ.

Δυναμική πληροφορία
Το περιεχόμενο του παγκόσμιου ιστού προσφέρεται τώρα για κατανάλωση τόσο από ανθρώπους όσο και από μηχανές επιτρέποντας τον συνδυασμό υπηρεσιών και δεδομένων από δύο ή περισσότερες φαινομενικά άσχετες ή ασύνδετες πηγές, ιστοσελίδες ή βάσεις δεδομένων σε μία κοινή εφαρμογή ώστε να καλύψει τις ανάγκες των χρηστών για πληροφορίες. Οι εφαρμογές αυτές ονομάζονται «mashups».

Πλούσιες διαδικτυακές εφαρμογές
Όσο περισσότεροι άνθρωποι συμμετέχουν στον παγκόσμιο ιστό και συνεργάζονται στο διαδίκτυο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media) όπως τα ιστολόγια (blogs), τα wikis και τα κοινωνικά δίκτυα, περισσότεροι πόροι γίνονται διαθέσιμοι από την συνεχή παραγωγή περιεχομένου κάνοντας τον παγκόσμιο ιστό πλουσιότερο κάθε φορά. Αυτό είναι ένα μοντέλο ανοικτής συμμετοχής όπου νέες ιδέες και προτάσεις υιοθετούνται, επαναχρησιμποποιούνται και συνδυάζονται από τις διαδικτυακές κοινωνίες. Όσο περισσότεροι χρήστες συμμετέχουν, τόσο περισσότερη αξία οι ήδη υπάρχοντες χρήστες εξάγουν από τον παγκόσμιο ιστό όπως άλλωστε συμβαίνει με οποιοδήποτε δίκτυο τηλεπικοινωνιών. Οι εφαρμογές γίνονται γνωστές και υιοθετούνται από τους χρήστες γρηγορότερα χάρις στα «φαινόμενα του δικτύου» (network effects) που λαμβάνουν χώρα και κάποιες από αυτές τις κοινωνικά επιτυχημένες διαδικτυακές εφαρμογές έχουν καταφέρει να μαζέψουν πολλά εκατομμύρια χρηστών. Οι διαδικτυακές εφαρμογές του νέου παγκόσμιου ιστού έχουν εξαλείψει τα αρνητικά σημεία των πρώτων διαδικτυακών εφαρμογών κρατώντας όμως όλα τα θετικά στοιχεία τους καταλαμβάνοντας έτσι μεγάλο τμήμα της αγοράς. Ο παραδοσιακός ιστός (Web 1.0) παρουσίασε στους χρήστες μια λογική χρήσης «πράξη – παύση – αποτέλεσμα» ενώ ο νέος παγκόσμιος ιστός παράγει αποτελέσματα συνεχώς χωρίς να αναγκάζει τον χρήστη να μένει ανενεργός.


Πηγές
(αν κάποιος σύνδεσμος έχει σπάσει παρακαλώ αφήστε σχόλιο, το κείμενο είναι επηρεασμένο και από άλλες πηγές  που έχω διαβάσει και θα βρείτε εδώ)

Anderson, P., 2007. What is Web 2.0? Ideas, technologies and implications for education. [pdf] Feb. Διαθέσιμο στο: http://www.jisc.ac.uk/media/documents/techwatch/tsw0701b.pdf.

Bradley, P., 2007. How to use web 2.0 in your library. UK, London: Facet Publishing. ISBN 978-1-85604-607-7.

Choate, M., 2008. Professional Wikis. USA, Indianapolis: Wiley Publishing Inc. ISBN 978-0-470-12690-5.

Crook, C., 2008. Web 2.0 technologies for learning: The current landscape – opportunities, challenges and tensions. Becta. [pdf] May. Διαθέσιμο στο: http://partners.becta.org.uk/upload-dir/downloads/page_documents/research/web2_technologies_learning.pdf.

Fensel, D., Henlder, J., Lieberman, H., Wolfgang, W., 2005. Spinning the semantic web. UK, London: The MIT Press. ISBN 0-262-56212-X.

Hoffman, B., Sullivan, B., 2008. Ajax Security. USA: Pearson Education, Inc. ISBN 0- 321-49193-9.

Mergel, I., Schweik, C., Fountain, J., 2009. The Transformational Effect of Web 2.0 Technologies on Government. [pdf] 1 Jun. Διαθέσιμο στο: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1412796.

Murugesan, S., 2007. Understanding Web 2.0. IT Professional. Vol. 9, no. 4. [pdf] Jul/Aug. Διαθέσιμο στο: http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1304564.

O’Reilly, T., 2005. What Is Web 2.0: Design Patterns and Business Models for the Next Generation of Software. [Internet] 30 Sep. Διαθέσιμο στο: http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/30/what-is-web- 20.html?page=1.

Russel, F., 2008. The Predicament of the Learner in the New Media Age: an investigation into the implications of media change for learning. DPhil thesis, University of Oxford. Διαθέσιμο στο: http://ora.ouls.ox.ac.uk/objects/uuid:0cbd0185-c7ed-4306-b34e-993acd125e96.